Ana Sayfa


Haber bülteni üyeliği

Dünya Sağlık Örgütü

Türkiye'deki kuş gribi hakkında sorular ve cevaplar

Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanmıştır.

20. yüzyılda, üç grip pandemisi (salgını) 40 milyondan fazla insanı
öldürmüş olup, pek çok uzman, her an yeni bir pandeminin (salgının) ortaya çıkması konusunda hemfikirdir.2003 yılında gerçekleşen Şiddetli Akut
Solunum Yolları Sendromu (SARS-Severe Acute Respiratory Syndrome) baş göstermesi, bağlantılı dünyanın bulaşıcı hastalıkların yayılması hususundaki savunmasızlığını açıkça gözler önüne sermiştir.

Dünya Sağlık Örgütü

-Grip

Grip, insanlar üzerinde tesiri olan bir virüstür. Bu virüsün, A, B ve C
olarak üç tipi bulunmaktadır. B ve C tiplerinin, küçük baş göstermelere sebebiyet
vermelerine karşın çoğu grip salgını A tipinden kaynaklanmaktadır.A alt grip tipleri,
hemaglütin (H) ve neuraminidase (N) adlı iki proteinin dizilişi itibarıyla tefrik edilir. Grip virüsü, protein dizilimlerini değiştirme ve yeni bir formda ortaya çıkma becerisine sahiptir.Hafif değişimler, ?antijen sapması' olarak bilinirken, büyük değişimler ?antijen kayması' olarak bilinmektedir.

100'ün üzerinde ulusal grip referans laboratuarını kapsayan DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization) Global Grip Gözlem Ağı, dolaşımdaki grip türleri hakkında bilgi toplamaktadır.Bu, DSÖ'nün (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization) her grip sezonu için en iyi aşı oluşumunu tahmin etmesine imkan sağlamaktadır.

-Kuş Gribi

100 yıldan fazla bir süre öncesinde ilk kez İtalya'da teşhis edilmiş olan kuş gribi, kuşlar üzerinde ciddi etkiye sahiptir.Bu virüsün doğal haznesi, özellikle yabani ördekler olmak üzere göçmen av kuşlarıdır. Pek çok hayvan hastalığında olduğu gibi, insanlar özel durumlar altında bu virüsü münferit şekilde kapabilmektedir.Virüs, 1997 yılında kümes hayvanlarında ortaya çıkmış olan kuş gribi (H5N1) baş göstermesi sırasında, on sekiz kişiye bulaşmış ve altı kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. H5N1 virüsü, o günden bu güne, evcil tavuk ve ördekleri etkisi altına alarak bazı Asya ülkelerine yayılmıştır. Son zamanlarda, göçmen kuşlarda bu virüse rastlanmış olup, bu yayılmanın artması söz konusudur. Bunun yanı sıra, virüsten etkilenen ülkelerde, insanlardaki H5N1 virüsünün münferit geçişine rastlanmıştır. Kuş gribi ile ilgili başlıca endişe, bu virüsün insan gribi virüsüne dönüşme olasılığıdır.

Dünya Sağlık Örgütü

-Kuş Gribi: Risk Altında mıyım ?

Kuş gribinin insanlarda yarattığı risk, neredeyse tamamen, virüsün bulaştığı evcil kümes hayvanları ile yakın temas halinde olan insanlarla sınırlıdır. Evcil veya yabani kuşlarla hiçbir temas halinde olmayan insanlar için neredeyse hiçbir tehlike bulunmamaktadır.

Bugüne kadar, insanlarda görülen çoğu kuş gribi vakası, hane halkının, genellikle bazen evlere girerek veya çocukların oyun oynadıkları açık alanları onlarla paylaşarak ortalıkta serbest şekilde dolaşan küçük kümes hayvanı
sürülerine sahip olduğu, kırsal alanlarda veya periferik şehir bölgelerinde ortaya çıkmıştır.
Virüsün bulaştığı kuşların, dışkılarında yüksek miktarlarda virüs çıkarmalarından ötürü, söz konusu koşullar, virüse sahip atıklara veya virüsle kontamine olmuş (kirlenmiş) ortamlara maruz kalma olasılığını oldukça yükseltmektedir. Virüse maruz kalma durumunun ekseriyetle, kümes hayvanlarının kesilmesi, tüylerinin yolunması, parçalara ayrılması ve pişirmek üzere hazırlanması esnasında gerçekleştiği düşünülmektedir. Asya ve Türkiye'de yaşanan son günlerdeki deneyimlerin ışığı altında, özellikle çocukların, neden hasta yada ölü kümes hayvanlarına yada

yabani kuşlara dokunmamaları gerektiğini ve neden bu yöndeki bulguları derhal bildirmeleri gerektiğini idrak etmeleri büyük önem taşımaktadır.

Kümes hayvanları ve kümes hayvanları ürünlerinin, yiyecek hazırlanması
esnasında dikkatle pişirilmeleri ve bunlara özenli muamele gösterilmesi gerekmektedir. Pişirme işlemi için kullanılan normal sıcaklıklar (yiyeceğin tamamında 70oC) virüsü öldürecektir. Tüketicilerin, kümes hayvanının tamamının tam olarak piştiğinden (hiçbir "pembe" kısmın kalmadığından) ve yumurtaların da dikkatle pişirilmiş olduğundan (hiç "sıvı:yumuşak" yumurta sarısı kalmamış olmasından) emin olmaları gerekmektedir.

Yeterli fırsat verilmesi durumunda, virüsün, insanlar için yüksek derecede bulaşıcı ve insandan insana kolaylıkla geçen bir forma dönüşeceğine dair bir endişe bulunmasına karşın, bu durum henüz gerçekleşmemiştir.

DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization) halen Türkiye'deki en son grip baş göstermelerini araştırmaktadır. Yapılan ilk incelemeler sonucunda, virüsün bulaşıcılığını arttırdığına yada insandan insana geçtiğine dair hiçbir bulgu tespit edilememiştir.

Dünya Sağlık Örgütü

-Kuş gribinin insana bulaşma riski nedir ?

Kuş gribi, insanları pek nadiren etkisi altına alan, esasen bir hayvan hastalığı olarak kalmaya devam etmektedir. İki yıldan uzun bir süredir, geniş coğrafik alanlarda hastalığın bulaştığı on milyonlarca kümes hayvanı olmasına karşın ortaya çıkan az sayıdaki insan vakası bu sonucu desteklemektedir.

Yine de, baş göstermenin epidemiolojisinin, insandan insana geçme vakası ihtimalinin yok sayılmadan önce dikkatlice araştırılması gerekmektedir.

-Türkiye'de kuş gribinin insana bulaşma sebepleri nelerdir? Hastalığın, bugüne değin insandan insana geçmesi ile ilgili herhangi bir rapor mevcut mudur ?

Bugüne kadarki mevcut bulguların tümü, hastaların bu hastalığa, virüse sahip kuşlarla doğrudan temas etmeleri sonucunda yakalandıklarını belirtmektedir. Şu ana kadar, hastalığın insandan insana geçmesi ile ilgili hiçbir bulgu bulunmamaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü

  • - Türkiye'de daha fazla sayıda kuş gribine yakalanmış insan vakası beklemeli miyiz ?

Türkiye'deki yüksek düzeydeki kuş gribi bilincine karşın, raporlanmış mevcut vakalarda gözlemlenmiş olduğu üzere, hayvanlardaki H5 baş göstermeleri ile bağlantılı olarak daha fazla insan vakası bekleyebiliriz.

-Laboratuar testleri nerede gerçekleştiriliyor ?

Kuş gribinin bulaştığından şüphelenilen hastalardan alınan numuneler, ön test için ulusal grip laboratuarına gönderilmektedir. Nihai test işlemi, DSÖ'nün (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization), Londra'da bulunan MRC Ulusal Tıbbi Araştırma Enstitüsü'ndeki (MRC National Institute for Medical Research) İşbirliği Merkezi tarafından gerçekleştirilmekte olup, bu işlemin içerisinde virüsün zamansal sıralandırılması ve nihai mutasyonlarının veya değişikliklerinin izlenmesi de yer almaktadır.

-Türkiye'deki insanlarda tespit edilen virüs, kuşlarda tespit edilen
ile aynı türde midir ?

Türkiye'de ortaya çıkan baş göstermede ölümle sonuçlanan ilk iki vakadan birindeki bir virüste tamamlanan zamansal sıralandırılma, bu virüsün Türkiye'deki kuşlardan tecrit edilen mevcut kuş gribi H5N1 virüslerine çok benzer olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bu virüs, son günlerde Rusya, Romanya, Batı Çin ve Moğolistan'da dolaştığı tespit edilen virüslere de çok benzemektedir.

Dünya Sağlık Örgütü

-Türkiye tespit edilen kuş gribi virüsünün değişmesi bekleniliyor mu ?

Numunelerin birindeki HA (hemaglütin) geninde bir değişiklik tespit edilmiştir. Bu değişikliğin ehemmiyeti net değildir; sadece genetik değişikliklerden esaslı sonuçlar çıkarmak mümkün değildir. Kuş gribi virüslerinin, devamlı olarak evrim içerisinde olmaları sebebiyle, genetik değişikliklerin, ehemmiyetlerini kesin olarak tespit edebilmemiz öncesinde epidemiolojik ve klinik özellikler ile eşleştirilmeleri gerekmektedir. Bu değişikliğin önemini tayin etmeden önce, Türkiye'den alınan başka virüslere de bakmamız ve ülkedeki hastalık modelini ele almamız gerekecektir.

-Hastalığının epidemiolojisinde bugüne kadar herhangi bir değişiklik
kaydedildi mi?

Türkiye'de bugüne kadar yapılan araştırma itibarıyla hastalığın epidemiolojisinde hiçbir belirgin değişiklik olmamıştır.Başka bir deyişle, geçme oranında artış, insandan insana geçme veya şiddetlenmeye ilişkin esaslı bulgu görmüş değiliz.

Dünya Sağlık Örgütü

-DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization),
Türkiye'deki baş göstermeler karşısında ne gibi tedbirler aldı ?

DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization) Avrupa Ofisi, Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolü Avrupa Merkezi (the European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC)) ve Avrupa Komisyonu'ndan uzman bir ekip, Türk hükümetinin daveti üzerine 5 Ocak'ta Ankara'ya gelmiştir. Bu ekip, epidemioloji, enfeksiyon kontrolü, lojistik ve virüs bilimi alanlarında ihtisas sahibi uzmanlardan oluşmaktadır. Bu uzmanlar, duruma ilişkin gerçekleştirdikleri epidemiolojik incelemelerle yerel makamlara yardımcı olmaktadırlar.Ayrıca, bu ekip, H5 iletimine ilişkin risk faktörlerini tanımlama uğraşı içerisinde olup, hastaneye yatırılan hastaların tedavilerinin yanı sıra enfeksiyon kontrol prosedürlerinin geliştirilmesine yönelik tavsiyelerde de bulunmaktadır.

-İlk bulgular nelerdir ?

Ön incelemeler, virüsün bulaşıcılığını arttırdığına veya insandan insana geçmesine ilişkin hiçbir bulgu tespit etmemiştir. İnceleme altındaki kişilerin çoğu, çocuk olmakla beraber, bu kişilerin neredeyse tümü, hastalığa sahip kümes hayvanları ile doğrudan açık temas halinde olmuşlardır.

Dünya Sağlık Örgütü

-Türkiye'de neden bu kadar çok sayıda şüpheli insan vakası görmekteyiz ?

Doğrulanan vakaların, hasta veya ölü kümes hayvanları ile temas etmiş oldukları bilinmektedir.Bu durumu destekleyen etkenlerden biri de, bu bölgedeki insanların, yaygın bir uygulama olan, kış sezonu sırasında kümes hayvanlarını eve sokmalarıdır.Aralık ayının son haftalarında kış sıcaklık değerleri, eksi 20 derece Santigradın  altına düşmüş olup, pek çok hane halkı çiftlik hayvanlarını evlerine almıştır. Bu durum, hastalıklı hayvanlar ile insanlar arasında daha da yakın bir temas halinin olmasına katkıda bulunmuştur.

-DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization),
Türkiye'deki kuş gribinin görüldüğü bölgelere herhangi bir seyahat sınırlandırması getirdi mi ?

DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization), Türkiye'ye veya birbirine bağlı insan enfeksiyonu vakalarının rapor edildiği ülkeler de dahil olmak üzere kuşlardaki yüksek derecede patojenik H5N1 kuş gribi baş göstermelerinin yaşandığı diğer ülkelere seyahat sınırlandırmaları tavsiye etmemektedir. Yüksek derecede patojenik H5N1 kuş gribi baş göstermelerinin yaşandığı ülkelerden gelen veya bu ülkelere giden yolcular hakkında daha fazla bilgi, aşağıdaki internet adresinden edinilebilir:

http://www.who.int/csr/disease/avian_influenza/travel2005_11_3
/en/index.html

Dünya Sağlık Örgütü

-Bölgedeki diğer ülkeler, kuşlarda baş gösteren kuş gribi riski altında mıdır ?

Karadeniz Bölgesi'nde yer alan diğer ülkeler de, virüsün yayılmasında rol oynayabilecek bir faktör olabilecek olan göçmen kuşların rotası üzerinde bulunuyor olmalarından ötürü, kuş gribi baş göstermeleri rapor etmişlerdir.

-Bugünkü DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organiza
tion), global pandemi (salgın) uyarısı hangi seviyede ?

DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü/WHO- World Health Organization) global pandemi (salgın) uyarısı halen değişmemekle beraber üçüncü seviyede kalmaya devam etmektedir.Dördüncü seviyeye geçmek için, virüsün insandan insana geçebilirliğinin kanıtlanmasını beklememiz gerekecektir.

Editör Bilgileri

uzerine.com


Editöre Ulaşın

En Son Eklenenler

x-isini-pulsari
yaz-ucgeni
yerel-kabarcik
yildizlar-arasi-yolculuk
zhai-zhigang
avusturya-uzay-ajansi
birlesik-krallik-uzay-ajansi

Uzerine.com Copyright © 2005 Uzerine.com
uzerine.com Ana Sayfa | Gizlilik Sözleşmesi | Üye Girişi